Werelderfgoed op reis met Djoser: Het wonderlijke landschap van Thingvellir in IJsland

Werelderfgoed op reis met Djoser: Het wonderlijke landschap van Thingvellir in IJsland

Meer dan 800 culturele en natuurmonumenten telt de werelderfgoedlijst van Unesco. Veel van die plaatsen kun je op reis met Djoser bewonderen. Zoals het wonderlijke landschap van Thingvellir in IJsland en het bijna spreekwoordelijke werelderfgoed op de Akropolis in Athene.

IJsland: Thingvellir

Thingvellir, letterlijk ‘de vlakte van het parlement’, was eeuwenlang het toneel van drukke volksvergaderingen, huwelijksvoltrekkingen en executies. Nu is het nationale park Thingvellir vooral een indrukwekkend natuurgebied van groot historisch belang. IJsland ligt op de Mid-Atlantische Rug, op de plaats waar de Noord- Amerikaanse en Euraziatische aardplaten elkaar ontmoeten. Doordat deze platen langzaam uit elkaar schuiven is de oceaanrug een gebied met veel vulkanische activiteiten. De rug doorsnijdt heel IJsland, maar toont zich vooral als zestien kilometer lange kloof tussen het meer Thingvallavatn en de Skjalbreidurvulkaan. De spleet is vier kilometer breed en veertig meter diep en de uit elkaar schuivende platen maken hem ieder jaar ongeveer twee centimeter breder. In het nationale park Thingvellir kun je duidelijk zien waar de zich westwaarts bewegende Amerikaanse plaat ophoudt en waar de Euraziatische plaat begint. Behalve een adembenemend geologisch verschijnsel biedt Thingvellir een afwisselend landschap, omgeven door bergen. Je vindt er kleine bomen, watervallen, met gras begroeide eilandjes en het grootste meer van IJsland, Thingvallavatn, met een oppervlakte van 83 km2 en hier en daar meer dan 100 meter diep. De grote biodiversiteit uit zich vooral in de verschillende forelsoorten en de vele bijzondere vogels.

In dit wonderlijke landschap werd in 930 ’s werelds eerste parlement opgericht. Terwijl de rest van Europa nog leefde onder het juk van feodale heersers en verwikkeld was in oorlogen, kwamen de 36 IJslandse stamhoofden iedere zomer twee weken bijeen om geschillen op te lossen, wetten te maken en recht te spreken. Deze Althing, het jaarlijks vergaderende parlement, verloor in de 11e en 12e eeuw aan invloed, maar bleef tot in 1800 bestaan als juridische instantie. De optrekjes van steen en turf met een dak van canvas waarin de deelnemers verbleven, zijn tot in de 18e eeuw herbouwd. Van ongeveer 50 van die bouwsels zijn resten  opgegraven.

 Ook nadat de politieke zetel zich begin 19e eeuw had gevestigd in de hoofdstad Reykjavik, bleef de vlakte een belangrijke nationale plaats in de beleving van de IJslanders. Sinds het uitroepen van de republiek IJsland in 1944 is Thingvellir een symbool van de IJslandse onafhankelijkheid en identiteit en op hoogtijdagen een verzamelplaats voor massaal feestende IJslanders. Het tegenwoordige wetgevend parlement wordt overigens ook Althing genoemd.

 De enorme betekenis van Thingvellir voor de Noors-Germaanse cultuur en de prachtige natuurlijke situering van de ‘vergadervlaktes’ bezorgden deze plaats de positie van een heiligdom. De status van werelderfgoed en een meerjarenplan tot behoud en ontwikkeling van het nationale park moeten helpen deze uitzonderlijke combinatie van natuur en cultuur te beschermen.