Reisverhaal India, Ladakh

Reisverhaal India, Ladakh

Delhi -  Amritsar

Het is nu 8.20 uur en we zitten in de trein van Delhi naar Amritsar. Ik heb het gevoel dat we al lang onderweg zijn, maar dat is niet zo raar: om 5.00 uur vanmorgen werden we al gewekt! En dat na die lange dag van gisteren in Delhi. Het lijkt alsof we al dagen in India zijn, zoveel hebben we al gezien in één dag. Dat belooft wat voor de komende drie weken! Delhi is overweldigend. Heel veel lawaai, maar ook heel veel aardige, vriendelijke mensen.
Heerlijk geslenterd rond de Chandni Chowk en de Jama Masjid moskee bezocht. Schoenen afgegeven en de keuken bezocht waar in gigantische pannen de maaltijd voor honderden pelgrims(?) werd bereid. In de eetzaal zaten ze keurig, rij aan rij, op de grond hun bord leeg te eten. Daarna weer de drukte in en uiteindelijk gelukkig ook de bus in. Heerlijk om even af te koelen. ’s Avonds heerlijk gegeten in een prachtig koloniaal ingericht restaurant: The United Coffee House. Niet te laat naar huis want de nacht zou kort zijn…. Bijna sliepen we… trrring.. de wekker…. Oh nee, de deurbel….? Hebben we die?? “The bill, sir”… hoorde ik iemand tegen Bert zeggen. “Ach ja“ zou Willem zeggen “dit is ook India…’’
Nicoline

Na een luxe treinreis met krant, flesje water, thee/koffie en ontbijt kwamen we rond enen aan in Amritsar. Met de bus naar het hotel, gelegen in een rustige wijk. Niet verkeerd, zo bleek al snel. In de namiddag met een fietsriksja naar het drukke centrum met de Golden Temple. Schoenen uit, handen en voeten wassen en de verbazingwekkend mooie tempel bekeken. Het is werkelijk heerlijk om hier te verblijven, even weg uit alle hectiek. Dan toch die drukke straatjes nog even in. Een beetje slenteren, hé een internetcafé… We eindigden ons bezoek in de stad bij een ‘memorial park’ waar de omgekomen Indiërs worden herdacht, vermoord door de Britten. In het park leek de aandacht meer uit te gaan naar de toeristen, dus wij, dan naar hetgeen ze voor kwamen. Al giechelend, van jong tot een groepje oude mannetjes. Geweldig! Met de riksja terug naar het hotel. Halverwege een kleine aanrijding, even het stuur rechtzetten…terug bij het hotel, na de fietstocht tussen de uitlaatgassen in de file, zat toch iedereen wederom gezellig aan tafel. Het eten was voortreffelijk!
Yvonne

Amritsar - Dharamsala

Het programma rept over Amritsar-Dharamsala en dat betekent een busrit. Door de drukke dorpjes banen we ons een weg richting de Himalaya. Veel koeien op de weg, snelle inhaalmanoeuvres, veel geclaxonneer en veel Tata’s. toch maar een pitstop en dan blijkt dat, hoewel wachten in India een deugd is, 20 minuten binnen 5 minuten voorbij zijn (of hebben we ons al zo aangepast?), de gaten in de weg worden talrijker als we de beklimming inzetten richting McLeod Ganj. Alhoewel de kwaliteit van de hotels in de bergen minder zou worden, mogen we overnachten in het Surya Resort, met uitzicht op de bergen en het dal. Met een groepje gaan we richting het tempelcomplex van de Dalai Lama. Via een modderig paadje, langs waterleidingen en een slakkenspoor bereiken we na aanwijzingen van een monnik het Tsuglagkhang complex. Boven zijn er twee tempels die we op blote voeten mogen betreden. Bij de Kalachakra mooie mandala’s, maar geen foto’s en bij de Tsuglagkhang boeddhabeelden spelende kinderen en prevelende boeddhisten. Rondom de tempels nog wat brutale apen en natuurlijk de gebedsrollen voor het Om Mani Padme Hum. Het derde interessante gebouw is het Namgyal café waar ze naast een leuke sfeer ook cappuccino en spinaziesoep met een bloemetje serveren. Nicoline prevelt ondertussen de mantra “wij zijn het eens’ terwijl Bert zijn herbal tea drinkt. Op de terugweg volgen de twee winkelstraten vol met souvenirs voor de vrouwen (die zijn natuurlijk weer niet te houden..) het gezamenlijke avondeten wordt toch geen momo’s bij het Yak Restaurant (te klein), maar veel bananenlassi en fruit custard bij het Ashoka restaurant. Ondertussen komt alles goed met Willem (en zijn zangcarrière), wacht Jan nog steeds op zijn soep, en is het ‘toedeledokie’ voor alweer een leuke dag.
GertJan

Dharamsala

Na een aantal korte nachten hebben we nu voldoende kunnen slapen. Dus vanmorgen of eigenlijk tegen de middag helemaal fit op zoek naar een gelegenheid om te ontbijten. In de middag verschillende winkeltjes bezocht en toen op weg naar het Namgyal café bij de tempel. Zoals verwacht treffen we daar Bert, Nicoline, GertJan en Yvonne. Het bestellen kon beginnen! Nou dat heeft de ober geweten. Ieder bestelde zo af en toe eens wat, zodat hij bleef lopen. Maar de dank was groot, een foto van hem alleen! ’s Avonds in een prima restaurant gegeten. Een Tibetaanse monnik, Ven. Bagdro, vroeg om handtekeningen tegen het Chinese regime in Tibet. Hij had er al 300.000 verzameld. Binnenkort gaat hij naar de UN in New York om deze handtekeningen aan te bieden en aandacht te vragen voor de schrijnende situatie in Tibet. Na wat gesproken te hebben vertelde hij dat hij een boek had geschreven. Dit boek (“A hell on earth”) hebben we gekocht. Ven. heeft de boeken gesigneerd en samen met zijn verhaal geeft dat veel waardering voor hem en voor de zaak waar hij voor staat. Dit heeft op ons allen veel indruk gemaakt. In december van dit jaar bezoekt hij Amsterdam en andere Europese steden.
René.

Dharamsala - Manali

Om 5.45 uur op, want de koeien moesten worden gemolken... oh nee, het is een reisdag. Om 7.00 uur (eigenlijk 7.30 uur, weg wegens een traag ontbijt) om een rit van 25 km af te leggen tussen Dharamsala en Manali. Deze rit zou langer duren dan de vlucht Amsterdam-Delhi, zo’n 12 uur. Uiteraard met wat tussenstops. De eerste in een stadje waar een leuk hindoetempeltje was en vers fruit, dat meegenomen werd voor de lunch.. Lunch om klokslag 12.00 uur in de vorm van een picknick. Willem gaf ons vast wat informatie over de trekking. Alhoewel een hoogtepunt van de reis, is de reis ernaartoe ook een hoogtepunt. Een prachtig landschap trok aan ons voorbij. Erg mooie naaldbomen en vergezichten. Zo in de bus is vooral iedereen met zijn/haar eigen gedachten bezig… en daar word je moe van. Prachtig om te zien dat slaap zelfs de slechtste highway overwint! Een laatste stop bij een oud kasteeltje waar we een prachtig uitzicht hadden. In het donker aangekomen in Manali. Het heeft wel iets weg van een wintersportplaats. Als afsluiting van de dag “even” eten (besteld om 20.30 uur, opgediend om 22.15 uur) en daarna in het hele grote bed in alle kussens, tevreden in bed gestapt!
Lida

Manali

Vandaag Manali verkennen. Met de halve Djosergroep trekken we erop uit en zoals het een goed reiziger betaamt, loop je eerst verkeerd om onverwacht interessante items niet mis te lopen. Toch komen we aan in het centrum en krijgen al snel te maken met een heuse demonstratie. De motorriksjarijders staken omdat ze teveel belasting of zoiets moeten betalen. Daar hebben we wel een punt, want ze schijnen evenveel te betalen als de taxichauffeurs. Met de riksja terug naar het hotel zit er dus niet in, maar zover zijn we nog niet. De boeddhistische tempels zijn als eerste aan de beurt en dat maakt dorstig. Dus op zoek naar een plekje met een drankje. Als dat op is, hebben we weer voldoende energie om naar de hindoetempel te gaan. Eerst nog we even postzegels kopen, want ja, het thuisfront wil ook wel eens wat horen. De groep groeit en we klimmen de treden naar de Dhungri Tempel op. Hier is het even de omgekeerde wereld. Wij zijn nu de bezienswaardigheid. Ik weet niet hoeveel foto’s er met ons zijn gemaakt. Zelfs de videocamera kwam er aan te pas. Nog even en we zijn wereldberoemd in India. Terug naar het centrum en een taxi naar het dorpje Vashisht genomen. We komen er eigenlijk alleen maar voor het hotel met dakterras, maar de plaatselijke middenstand gunnen we toch ook wel wat. We gaan dan ook wat lunchinkopen doen voor de volgende dag. En dan… het dakterras met een prachtig uitzicht op de bergen. Lekker in het zonnetje met een drankje en een hapje. Waar lag Nederland ook alweer? Om half 5 vertrek ik met Lida, Mieke en Laura. We willen wat eerder in het hotel zijn om nog even wat voor ons zelf te doen. Bij de parking even geen taxi, dus wachten, but who cares?

Slechts na 5 minuten komt er een taxi, maar er zit al iemand in. No problem. Met z’n vieren achterin, ’t is toch maar een klein stukje. Mieke, Laura en ik op achterbank en Lida half eronder. Grote hilariteit, die alleen maar groter zou worden. Manali centrum, de eerste passagier stapt uit. Er kan nu iemand voorin. De deur gaat open en hangend aan de voorste stoel wurmt Lida zich onder de achterbank vandaan en neemt riant op de voorbank plaats. Keurig komen we weer aan in het hotel. Morgen gaan we echt de bergen in, dus weer een reisdag. Lekker slapen.
Sylvia

Manali - Keylong

Vandaag staat ons een serieuze klim met de bus te wachten: we gaan voor het eerst echt de bergen in! Wake-up call om 6.45 uur, snel wat ontbijten en iedereen is weer klaar voor een dagje bus (behalve Rob dan misschien, die niet goed had geslapen door het lawaai van zijn buren….). We beginnen vrijwel meteen te stijgen en het uitzicht wordt werkelijk mooier met de minuut. Echt adembenemend. Besneeuwde bergtoppen, diepe, groene dalen en af en toe een huisje/dorpje dat we passeren. Rond 10 uur een eerste stop voor koffie of iets fris in een van de restaurantjes langs de weg. Na ongeveer een half uur zetten we onze reis voort: de ene haarspeldbocht na de andere. Gelukkig kon onze buschauffeur niet al te snel en te bruusk rijden dankzij de “kwaliteit” van de weg, zodat er deze keer niemand echt ziek is geworden tijdens de rit. Daarbij werd hij ook nog getemperd door de vele borden langs de weg waarop slogans stonden als “better late than never”, “on my curves, check your nerves”en “darling I want you but not so fast”. Lachen! En dan, om 12 uur, is het zo ver: we komen aan op het hoogtepunt (letterlijk en figuurlijk) van de dag, de Rothang-pas! We staan nu op 3975 meter, een behoorlijk verschil al met ’s morgens. En dat is ook te voelen: een stuk kouder, stevige wind en ik merk het aan mijn ademhaling als ik het laatste stukje van de berg op loop om van het uitzicht te genieten. En weer komen we ogen te kort: voor ons liggen bergtoppen van boven de 6.000 m.! Na een 30-tal minuten rondlopen en genieten stappen we de bus weer in om aan de afdaling te beginnen. Net op dat moment komt een groepje Britten/Australiërs(?) aan op de top, al fietsend! We stonden allemaal echt vol bewondering te kijken. Wat een inspanning! De afdaling die volgt vind ik zo mogelijk nog mooier. We rijden weer langs smalle paadjes net naast de afgrond met voor en onder ons prachtige uitzichten. Rond 13.30 uur een half uurtje gestopt voor een picknick (tijdens de paspoortcontrole) en dan de laatste kilometers tot aan Keylong (we halen ondertussen de Duitse Djosergroep nog in, jihoa!). Rond 16.00 uur aangekomen in ons hotel in Keylong (sober hotelletje met een prachtig uitzicht vanuit je bed!) en toen merkte ik plots dat ik eigenlijk heel moe was: een hobbelende busrit met weer overweldigend veel nieuwe indrukken; en dan ook nog het hoogteverschil. Even wat gelezen en uitgerust en dan om 20 uur met een 10-tal van de groep gaan eten in een hotelletje in het dorp: zeer lekker gegeten daar (goeie frieten, hmm). En toen eindelijk ons bedje in, moe maar zéér voldaan! Dit was ongetwijfeld de mooiste busrit van mijn leven!
Mieke

Keylong

Keylong, een pittoresk stadje, omgeven door imposante gebergten, op de toch wel vrij hobbelige route tussen Manali en Leh. Het voelde vandaag bijna als vakantie, zó lang konden we uitslapen tot maar liefst 7.30 uur. Na een snelle opfrisser richting ontbijttafel, om te kunnen ervaren dat Willem het wellicht wel eens bij ’t rechte eind zou kunnen hebben toen hij ons voorhield dat “wachten” in India een “deugd” is. Rond tienen gezamenlijk begonnen aan de klim naar de Khardong gompa. Downhill, langs de vele winkeltjes, kleermakers en kaartspelende mannen richting de Bhaga rivier, over de “niet-zo-ongelofelijk-stabiel-uitziende” brug aan de eigenlijke klim begonnen. Al relatief snel werden bij sommigen de eerste tekenen van fysieke uitputting zichtbaar (o.a. in zweet), maar uiteindelijk is een ieder in zijn of haar eigen pas bij de tempel gearriveerd. Hier konden we met eigen ogen aanschouwen hoe verscheidene monniken in spe de ‘laatste’ hand zetten aan de schilderingen binnen in de tempel. Na hier en in de directe omgeving te hebben rondgekeken, de ogenschijnlijke simpele terugkeer naar het hotel gestart. ‘Dat viel vies tegen zeg’, na veel gepuf en gesteun en grote hoeveelheden water redelijk gebroken bij ’t hotel aangekomen, maar achteraf viel het alleszins mee en had er nog ‘gemakkelijk’ een tweede expeditie ingezeten (kuch, kuch). Na een korte herstelperiode heerlijk gegeten in een Tibetaans restaurantje (waarvan de naam me even is ontschoten) onder het genot van een veelvuldig “om Mani Padme Hum” (in een x-aantal verschijningsvormen). Na deze mooie en enigszins vermoeiende dag was het bedwaarts, na eerst nog de extreem heldere sterrenhemel te hebben bewonderd. Slaap zacht. Markus

Keylong - Sarchu

We are now in the northest part of India where Buddhists and Moslems live peaceful together. Today our bus brings us to Sarchu. We started at 8 am, the German Djoser group started at 7 am, but one hour later on the road we met them in a traffic jam. They where 5 cars before us. The road was closed, because they were asphalting it. You can’t imagine the conditions they have to work. They burn the barrels wit asphalt beside the road and mix the melted asphalt with small stones. No machines. The whole street was full of asphalt smoke and the street workers in it. 20 min. later we could pass. The street gets more and more bad from kilometre to kilometre. Only small parts of the street are asphalted now. At the early afternoon we passed the Baralacha pass (4880 m), the air is really thin here. You have to breath very strong at the smallest moving. At this point begins the crossing of the big Himalaya chain. It is only stone desert now. You can compare it with the high Atlas of Marokko. At 5 pm we reach our tent compound Sarchu (4.250m) in a valley with an imposing river. The river digged itself very deep in the valley. We could see interesting formations out of sandstone along the river. We got an excellent meal for diner. Angeline wasn’t at the dinner with us. She was lying in her tent, because she had problems with the height sickness. We were going to bed very early, because we had to start tomorrow very early at 6 a.m. The German Djoser Group wanted to start at 5 am. Maybe we will overtake them again tomorrow. It was a very cold night at the camp. The skyline of the stars was great at the clear night. You could also see the milky way very well.
Christoph

Sarchu - Leh

Op papier ‘The longest day”, maar het viel bij nader inzien toch nog mee. In elk geval de mooiste reisdag, al was het alleen maar omdat we vandaag door een prachtig verlaten Himalaya landschap vanaf een startpunt van 4250 meter maar liefst 3 hoge passen moeten bedwingen. Nummer 1 is de Nakli La (La = pas) op 4950 meter. Allemaal flink en constant water drinken, dus (een infuus zou het hier ook goed doen). Vervolgens op naar nummer 2: de Lachlung La op 5065 meter. We stoppen in het nomadengehucht Pang (!) voor een hapje en een drankje. Dan op naar nummer 3: de Taglang La, met z’n 5370 meter de op één na hoogste ter wereld (de hoogste is elders in de Himalaya). Op het kritieke punt staat al 3 uur een vrachtwagen stil met een leeggestarte accu. Onze buscrew blijkt er eentje extra in het vooronder te hebben. En zie: binnen 5 minuten is de klus geklaard. De chauffeur van de aftandse Tata kan z’n vreugde niet op. Hij kan weer door, en nu hopelijk wat fortuinlijker in de afdaling richting Leh. We drinken nog een bakkie thee in Rumtse, om vervolgens halverwege de middag bij het plaatsje Upshi de Indusvallei binnen te rijden. Wat een prachtig landschap! Eindelijk weer veel groen, glinsterende waterstromen en we passeren de ene stupa na de andere. Tuurlijk even een fotostop bij het boeddhistische kloostercomplex van Thikse. Er is ook weer asfalt, dus loopt het laatste gedeelte van de reis op rolletjes. Vóór 18 uur betreden we onze kamers in hotel Lumbini (genoemd naar het district in Nepal waar de Boeddha in 563 vóór Chr. werd geboren). Wat je noemt een gelukkie: we mogen onze kamers maar liefst 10 dagen behouden! Dus geen gesleur met bagage als we overmorgen voor 2 nachten naar het Alchi camp vertrekken voor een uitgebreide gompa-tour in jeeps!

Alchi, Lamayuru

We beginnen met het Likir klooster, met als niet te missen baken een saffraankleurige mega-Boeddha (een z.g. Maitreya, the future Buddha) die het gompacomplex met venijnige blik bewaakt. Een voortreffelijke lunch in het Alchi camp (prima tenten!) en ’s middags dan naar het Alchi klooster (op loopafstand). Djoser trakteert vanavond op rum en/of cola, en dat gaat er bij alle 17 goed in! De volgende dag naar Lamayuru (prachtige rit, wat een ligging!). Het op middeleeuwse wijze dorsen van graan met behulp van almaar rondjes lopende ossen (worden ze er niet tureluurs van?) is een dankbaar onderwerp van fotografie, net als de verweerde Himalayakoppen van de mensen eromheen. Op de terugweg nog een uurtje naar het Rizong klooster en ’s avonds weer heerlijk dineren met ‘candle light’in het Alchi-kamp. Morgen nog een middagje Leh en de trekking kan beginnen.
Willem

De trekking (optioneel te boeken)

Niet al te vroeg op pad met een minimum aan bagage; het moet het hoogtepunt van de reis worden. Met z’n allen gaan we ervoor en dan ook nog eens 20 paarden, gepakt en gezakt, een gids, de kok en ander personeel. De eerste dag was een warming-up met één steil klimmetje, uitzichten over de Indus, een indrukwekkend landschap. Lopen en kijken kunnen nog hand in hand gaan. We zijn (te) snel aan het eind van de eerst dag. De verzorging is optimaal, thee, warm water, een stevig ontbijt, een lunchpakket en ’s avonds een voortreffelijke maaltijd. Alom bewondering voor deze kookkunst met een minimum aan middelen! De tweede dag gaat langzaam heuvelopwaarts. Het landschap wordt grimmiger. Prachtig zoals die spitse kammen zich aftekenen tegen de strak blauwe lucht, die alleen op deze hoogte (en hoger) zó intens is. Het weer werkt ook al mee; vier dagen fantastisch weer; de nachten worden naarmate we hoger komen steeds kouder. Iets om je op te kleden ’s nachts! De pauze werd de tweede dag benut bij een verkoelend beekje, waar de hagedissen me voor de voeten liepen. De Tibetaans aandoende glooiende heuvels in vele kleurschakeringen zijn verruild voor het grimmis massief met steil en rechtopstaande grondlagen. Dit is het gebied waar de Himalaya ooit ontstond! Voldaan en tevreden op tijd naar het matje in de tent, ons opmakend voor de volgende dag.

Na bijtijds te zijn opgestaan, lonkt in de verte voor de échte trekkers het hoogtepunt: de Stok La of Manlung La op 4900 meter. Tegen de achtergrond van een schaarse wolk zijn de zo stereotiepe gebedsvlaggetjes, boven aan de horizon zichtbaar. Het is een enorme uitdaging en het vergt een behoorlijke inspanning! Het is een lange klim, die op het laatst wel erg steil wordt. Meer voldaan dan moe bereiken we de top. Het uitzicht is adembenemend. We blijven daar ongeveer een uur en iedere “nieuwkomer” wordt met applaus begroet. Als we vertrekken zijn de laatsten van onze groep nog niet gearriveerd, maar met een gerust hart beginnen we aan de afdaling, met een laatste blik naar de plaats onder in het dal waar we die ochtend begonnen!

Wat een enorme hekel heb ik aan afdalen! Je moet er zo bij nadenken, hoe je bovenbenen te gebruiken en steeds een beetje door de knieën te zakken. Het ergste daarbij is dat je zó op het pad moet letten dat je niet om je heen kunt kijken tijdens het lopen. Niets voor mij, en er komt maar geen eind aan. Af en toe stilstaan en genieten van met name de enorme rotskammen die uit de hellingen steken. Het kamp ligt idyllisch, ingesloten aan vier zijden en dus beschut. Ik uit mijn verbazing over hoe Djoser zo’n plek weet te vinden.

Na de – wederom – voortreffelijke maaltijd worden we verwend met een heerlijk zoete taart, waarop gespoten “happy trekking in Ladakh ”, en wordt de avond besloten met een kampvuur, dat de jongste Nepalees van het gezelschap aanzet tot gezang. Met het doven van het vuur komt er een einde aan de derde dag.

De laatste dag voert ons langs enkele blauwschapen (what’s in a name) almaar lager en in een steeds breder wordend dal de vallei uit. Daar nog even gewacht op de crew en de bagage en met een kort, krachtig dankwoord van “onze“ Willem wordt afscheid genomen. We vertrekken met busjes naar het hotel, waar een heerlijk warme douche wacht. De trekking zit erop! Mijn schoenen gaan een nieuwe toekomst tegemoet in Nepal met onze jongste Nepalees van de crew, die 7 busdagen naar Kathmandu voor de boeg heeft. Kortom: een zeer geslaagd onderdeel van onze fantastische reis.
Bert

Vrije dag Leh

Wij besloten om vroeg in de ochtend naar Thikse gompa te gaan en daar de ochtendceremonie bij te wonen. Het boekingskantoor meldde echter dat er geen “dienst” zou zijn omdat een dorpelinge was overleden. Er zou een “overlijdensceremonie” worden gehouden bij het huis van de overledene. Wij - Paula, Markus, Cristoph, Jan en ik - vertrokken om 9.30 uur naar Thikse. Aan de voet van de berg besloten we eerst foto’s te maken van het schitterend gelegen klooster. Op dat moment kwam er een monnik langs op weg naar het klooster. Jan vroeg hem of hij iets van een “overlijdensceremonie” wist. De monnik bood aan ons te begeleiden en aan de familie te vragen of wij erbij mochten zijn. Hij bracht ons naar het huis van de overledene waar al veel dorpelingen waren. Er waren twee stukken grond afgebakend (met tapijten): een voor plm. 80 monniken en een voor de familie. De muziek en het ‘gezang’ van de monniken hoorden we al van verre. Onze gids bracht ons naar de monniken en voor we het wisten hadden we allemaal een kop boterthee gekregen. Voorzichtig nippend hebben we ongeveer één uur genoten van de kleurrijke en speciale dodenceremonie. (de ceremonie duurt ongeveer 4 uren). Alles bij elkaar een indrukwekkend gebeuren. Wij vonden het eervol erbij te mogen zijn.

Met onze monnik als gids hebben we vervolgens het Thikse klooster bezocht. Een juweel! Zowel van buiten als van binnen. Daarna weer terug naar de ceremonie. Onze monnik, lama Chamba Tashi, sprak met de familie en we konden ons bij de dorpelingen voegen. Het plaatselijk gebruik wil dat alle aanwezigen óf voedsel meebrengen óf een financiële bijdrage leveren. Dat laatste hebben wij gedaan. Iedereen kreeg vervolgens een maaltijd aangeboden, wij ook. De maaltijd, die ter plekke werd bereid door mannen en uitgedeeld door vrouwen, bestond uit rijst met chilibonen, witte kool in currysaus en een gekookt ei. Heerlijk. Suikerthee sloot het geheel af. Eten moesten we met onze handen. We hadden het gevoel erbij te horen. Rond 13.00 uur verzamelden de monniken en de mannen zich. De vrouwen gingen, nadat de overledene op een kleurrijke baar door vier mannen naar buiten werd gedragen, naar huis. De monniken voorop, dan de familie en tenslotte de mannelijke dorpsbewoners; een kleurrijke stoet. De baas sloot het geheel af. De overledene, een vrouw van 60 jaar, werd met liefde naar de verbrandingsplaats gebracht. Wij mochten niet mee, hetgeen wij begrepen. Gadegeslagen en omringd door de vrouwen liepen wij terug naar de auto. Lama Tashi bood aan ons te vergezellen naar de Hemis gompa, een van de beroemde kloosters van Ladakh. Na een mooie rit door een spectaculair landschap kwamen we bij het uiteraard schitterend gelegen klooster aan. Onze gids opende alle deuren voor ons. Wij hebben alles gezien, in tegenstelling tot een groep Indiërs, militairen met echtgenoten en kinderen. Zij werden niet toegelaten want het klooster was al vroeg gesloten. Wij voelden ons speciaal en bevoorrecht. Binnen het klooster bevindt zich een beroemde thangka, die slechts om de twaalf jaar wordt getoond. Mochten we in het Thikse klooster de daar aanwezige heilige thangka, die ook alleen op speciale momenten wordt getoond, met een zaklantaarn bekijken, in Hemis zou dat heiligschennis zijn geweest. Onze gids zei vriendelijk maar beslist dat het niet kon/mocht. Jammer, maar uiteraard juist. Daarna hebben we lama Tashi teruggebracht naar Thikse.

Vervolgens naar het Shey paleis/klooster. Een zomerpaleis van de heersers van Leh. Gebouwd in 1620 en nu een ruïne. Het bijzondere klooster verkeert in goede staat. Een speciale stupa met een top van puur goud. De zittende Sayamunni Buddha, gemaakt van koper, is bedekt met goud en zilver en kostbare juwelen. Hij is twee verdiepingen hoog. Je voelt je er nederig bij. Fabuleus. Terug naar Leh. Naar Sankar gompa. Een mooi klooster met een binnenplaats waar de tempel en de “kamers” van de monniken op uit komen. De hoofdlama was echter op ziekenbezoek en hij is de enige die de tempel mag openen (en hij heeft de sleutel). Het middeleeuwse slot hadden we wel open gekregen, maar er zijn grenzen. We besloten de witte Stupa (Zenboeddhisten) te bezoeken. Op naar de hooggelegen, moderne, door Japanners betaalde witte stupa. Wat een schitterend uitzicht over Leh. Terug naar het hotel waar we even voor zessen aankwamen. We hebben nog wat zitten napraten. We vonden het allemaal een van de mooiste dagen van de Ladakh-reis. Een prachtige dag vol cultuur, contact met de “locals” en een eigen monnik als gids. Wat wil je nog meer!
Jef

PS: speciale dank aan Jan voor het “leveren” van de monnik.