Kerala in Zuid-India, exotisch en vooruitstrevend

De deelstaat Kerala in Zuid-India is een intrigerende mengeling van exotisch
en modern. Dit gebied vol kokospalmen heeft een voorsprong op de meeste andere delen van India. Dankzij het vroegere bewind van vooruitstrevende Maharadja’s.

Niet minder dan 49 rivieren doorsnijden het uitbundig begroeide Kerala. De waterwegen vormen belangrijke transportaders, al eeuwen in gebruik om rijst, specerijen en teak te vervoeren. Een typisch vaartuig is de traditionele rijstboot. Aangepast aan de moderne tijd met slaapcabines, douche en toilet, maar met behoud van het bijzondere uiterlijk, is de rijstboot ideaal om op een ontspannen manier het leven langs en op het water gade te slaan. Leun achterover en laat het
altijd groene landschap aan je voorbij trekken. Let op de vele vogels - waaronder
ijsvogel en visarend - en de vissers die hun netten uitgooien en garnalen te koop aanbieden. Zeeschepen leggen aan, veerboten zetten mensen, tuktuks en fietsen over, kano’s vol kinderen passeren, op weg naar school.

In het fijnmazige net van waterwegen zijn sommige kanaaltjes zo smal dat je bijna bij de huizen naar binnen kunt kijken. Vrouwen doen de afwas aan de waterkant of zepen hun kinderen in, oudere mensen nemen hun eigen plekje in aan de waterkant en observeren de gebeurtenissen om zich heen. Soms passeer je  rijen met Chinese visnetten of je ziet arbeiders naar het rijstveld lopen, tiffin, de tinnen lunchtrommel, in de hand. Ondertussen zorgt de kok aan boord voor heerlijke maaltijden: laat je verwennen met een vers visje en andere heerlijkheden, geserveerd op een bananenblad.

Ayurveda
In Kerala groeien de kruiden voor ayurveda, de Indiase natuurgeneeskunde. Ayurveda richt zich op de balans tussen lichaam en geest. In Kerala heeft bijna elk dorpje zijn eigen ayurvedische apotheek. Ook massage is een belangrijk onderdeel van een ayurvedische behandeling; leuk om een keer te proberen.

Goed opgeleide bevolking
Onder het exotische uiterlijk is Kerala de best ontwikkelde deelstaat van India. In heel India is gemiddeld iets minder dan de helft van de bevolking analfabeet, maar vooral op het platteland en onder vrouwen, die gemiddeld minder naar school gaan, loopt dat op tot tweederde. Kerala schroeft het gemiddelde op met ‘slechts’ een vijfde van de bevolking dat niet kan lezen en schrijven. Dankzij het goede  onderwijs in de deelstaat, waar een voor India ongebruikelijke negen van
de tien kinderen naar school gaat.
Ook het aantal jongeren dat een vervolgopleiding volgt, is relatief groot in Kerala. Daardoor vindt gemiddeld uit iedere familie wel iemand een baan in de welvarende Golfstaten. Deze ‘gastarbeiders’ sturen gewoonlijk (veel) geld naar huis. Het Indiase gebruik om met de hele familie bij elkaar te wonen - waarbij de schoondochters bij de schoonfamilie intrekken en voor de ouderen zorgen - leeft in Kerala nauwelijks. Hier willen de meeste jonge stellen na hun huwelijk in een eigen huis wonen en blijft de jongste zoon in het ouderlijk huis voor de ouders zorgen. In ruil daarvoor heeft hij recht op het erfdeel van zijn vader en moeder.

Cochin: historie en verse vis
Nederlanders en Portugezen hebben tot in de 18e eeuw gestreden om Cochin. Deze grote havenstad strekt zich uit over verschillende eilanden die per veerboot te bereiken zijn. Op Ernakulam ligt het moderne zakencentrum, Matancherry en Fort Cochin ademen vooral de sfeer van het verleden uit. Op Matancherry is een Joodse synagoge uit de 16e eeuw te bezoeken en in het ‘Nederlandse’ paleis, gebouwd door de Portugezen maar gerenoveerd door de Nederlanders, hangen de Nederlandse landkaarten nog aan de muur. Je vindt hier ook veel Portugese huizen, de oudste kerk van India en legio antiekwinkels. Krijg je trek en houd je van vis, loop dan naar de Chinese visnetten op Fort Cochin. De opvallende netten zijn ooit geïntroduceerd door Chinese handelaren. Hoewel de meeste er oud en versleten
uitzien, zijn ze gemaakt van kostbaar, onbreekbaar teakhout. De superverse vis die je hier koopt, laat je bereiden in een van de openluchtrestaurantjes. Spendeer nog een paar roepies aan een verse kokosnoot en genieten maar.

Kokosolie, -pulp en -bier
De naam Kerala is afgeleid van ‘keram’: kokospalm. Deze boom, die je hier in grote aantallen tegenkomt, vormt een belangrijke bron van inkomsten. Alle onderdelen van de kokosnoot zijn bruikbaar. Van de harige buitenkant maakt men sisal, de uitgeperste binnenkant levert kokosolie op en de pulp doet dienst als veevoer. Uit de boomtop tapt men ‘toddy’, ook wel Keralabier genoemd.

Koninklijke dans
Typisch voor de cultuur van de streek is de kathakali, een samentrekking van de katha (verhaal) en kali (spel). Het is een van de oudste klassieke dansvormen van Kerala. Vroeger werd deze uitsluitend opgevoerd in de koninklijke paleizen, maar
tegenwoordig zijn op verschillende plaatsen voorstellingen te bewonderen. Volleerde dansers hebben een opleiding van acht jaar achter de rug. Hoe de traditionele make-up wordt aangebracht, kun je voorafgaand aan de voorstelling zien.

Je krijgt ook een toelichting op de specifieke bewegingen en de manier waarop de dansers emoties als angst, liefde en boosheid uitbeelden. De oorspronkelijke
voorstellingen duurden uren, maar tegenwoordig krijg je tijdens een aangepaste versie van ongeveer een uur een goede indruk.